قسمت قبلی این مطلب را در اینجا بخوانید
دکتر محرم آقازاده – ونکوور
اشاره
مدیریت موفق پول، داشتن حساب پول‌های هزینه‌شده است. برای داشتن مدیریت موفق، کودکان باید از نحوهٔ به‌دست‌آوردنِ پول آگاه شوند. همچنین، شایسته است به کودکان آموخت چگونه پول صرف می‌شود و آنان به چه میزانی برای نیازها یا خواسته‌هایشان پول می‌پردازند. در این میان، آگاه‌کردن کودکان نسبت به پس‌انداز‌کردن هم حیاتی است.
در این درس، تلاش می‌شود به کودکان کمک شود راه مسئولیت‌پذیری مالی را پیدا کنند. در کنار ایجاد فرصتِ درک مسئولیت‌پذیری پولی، به کودکان کمک خواهد شد مفهوم داشتن حساب هزینه‌ها را دریابند. روی هم رفته، مجموع این چشمداشت‌ها و فعالیت‌ها در مسیر هدایت کودکان برای درک نیاز و کسب مهارت مسئولیت پولی قرار دارند. شکست در نگه‌داشتن حساب هزینه‌ها و توازن و یا تراز مالی، می‌تواند فرد را با پیامدهای منفی مواجه سازد. دانش‌آموزان نیاز دارند از آثار رفتارهای مالی خود آگاه گردند. از طریق تجارب آموزشی فراهم‌شده از سوی والدین و مدرسه و معلمان است که کودکان به‌طور تدریجی می‌توانند نگرشِ مسئولانه رفتار‌کردن با امور مالی خود را شکل بدهند.
اهداف عینی درس
- کاربرد مهارت‌های محاسباتی و ریاضی برای ایجاد توازن در برنامهٔ هزینه‌کردن
- شناخت اهمیت حفظ و نگهداریِ صورت خریدها
- فهم پیامدهای رفتاری هزینه‌کردن یا پول‌خرج‌کردن
فعالیت‌هایی برای دانش‌آموز
در زیر چند نوع فعالیت معرفی می‌شود که متناسب با سن فرزندانتان می‌توانید آن‌ها را مورد استفاده قرار دهید یا آنکه خودتان بر اساس فعالیت‌های معرفی‌شده، فعالیت دیگری را برای فرزند یا فرزندانتان در نظر بگیرید.
فعالیت ۱- موقعیت عمل
برای اینکه به فرزندتان کمک کنید به موقعیت‌های مختلف فکر کند و نحوهٔ اقدام یا رفتار خود را در موقعیت‌های مختلف مشخص کند، چندین موقعیت پیبش‌بینی‌شده برای این منظور در زیر آمده است:
موقعیت ۱
بخشی از پول ماهیانهٔ خودت را به دوستت قرض می‌دهی. دوستت قول می‌دهد پولت را فردا برایت برگرداند، ولی او به قولش عمل نمی‌کند. اکنون، یک هفته است که از این موضوع می‌گذرد و به پول نیاز داری. چه‌کار می‌خواهی بکنی؟
موقعیت ۲
پولت را به دوستی قرض می‌دهی. دوستت، پول را به تو برمی‌گرداند. یک هفته بعد، دوستت دوباره بهت پول می‌دهد. در این وضعیت، چه کار باید بکنی؟
موقعیت ۳
تو و یکی از دوستان نزدیکت برای دیدن فیلمی به سینما می‌روید. دوستت می‌خواهد پاپ کُرن بخرد، ولی پول کافی برای آن ندارد. تو پول اضافی در جیبت داری. بگو، در این موقعیت چه کاری می‌کنی و چرا؟
موقعیت ۴
روز سه‌شنبه، همهٔ پول ماهیانه‌ای را که داری برای ویدیوگِیم هزینه می‌کنی. حالا تا آخر هفته، پولی برای تهیهٔ ناهار یا خوراکی در مدرسه نداری. چطور این مشکل را حل خواهی کرد؟
موقعیت ۵
در راه برگشت از مدرسه به خانه، کیف پولی با ۱٬۰۰۰ دلار پول پیدا می‌کنی. کارت شناسایی صاحب کیف موجود است. چه تصمیمی دربارهٔ کیف و پولش می‌گیری؟
موقعیت ۶
کیف پولی با ۱٬۵۰۰ دلار پول پیدا می‌کنی. کارت شناسایی صاحب کیف در آن نیست. چه تصمیمی دربارهٔ کیف و پولش می‌گیری؟
موقعیت ۷
تو و دوستت با هم به دیدن فیلمی به سینما می‌روی. قیمت بلیت برای کودکان زیر ۱۰ سال نیم‌بها است. شما تازه ۱۱ساله شده‌ای. بلیت‌فروش فکر می‌کند شما زیر ۱۰ سال سن داری. چه‌کار می‌کنی، بالاخره بلیت را تمام‌بها می‌خری با نیم‌بها؟
موقعیت ۸
در مدرسه از تلفن سکه‌ای برای زنگ‌زدن به مادر و مادربزرگ استفاده می‌کنی. وقتی گوشی را سر جایش قرار می‌دهی ۲ دلار به کاسهٔ تلفن می‌ریزد. با پول‌هایی که به‌دست‌آمده است، چه‌کار می‌کنی؟
موقعیت ۹
پول ماهیانه‌ات را تو جیبت می‌گذاری. عصر، متوجه می‌شوی، پولت نیست. در واقع، گمش کرده‌ای. چه‌کار می‌کنی؟
موقعیت ۱۰
مادرت از تو می‌خواهد به مغازه بروی و برای خودت چیزی را بخری. او ۳۰ دلار پول نقد به تو می‌دهد. خریدت را انجام داده‌ای، پس از خرید، قدری از پول باقی مانده است. با باقیماندهٔ پول چه‌کار می‌کنی.
فعالیت ۲- کارت برنامه
این فعالیت شامل چند کارت ثبت اطلاعات خرید است. تکمیل این کارت به‌صورت صوری یا واقعی می‌تواند شخص را با مفهوم و عادتِ نگه‌داشت حساب روزانه آشنا سازد.
برای ایجاد موقعیت اولیه، می‌توانید از فرزندتان بخواهید با همیاری شما، کارت‌ها را به‌طور فرضی پر کند. زمان فرضی تکمیل هر کارت را یک هفته در نظر بگیرید.
۱) کارت هزینهٔ مربوط به غذا و تنقلات
۲) کارت هزینهٔ مربوط به لباس
۳) کارت هزینهٔ مربوط به لوازم آرایشی
۴) کارت هزینهٔ مربوط به فیلم
۵) کارت هزینهٔ مربوط به بازی
۶) کارت هزینهٔ مربوط به تفریح
۷) کارت هزینهٔ مربوط به موسیقی
۸) کارت هزینهٔ مربوط به هدیه
۹) کارت پرداخت به امور خیریه
به فرزندتان یادآوری که در پر‌کردن کارت‌ها دقت داشته باشد. برای مثال، ثبت تاریخ‌ها را فراموش نکند.
آزمون
جواب درست هر سؤال را با گذاشتن علامت(√)مشخص کنید.
۱- اگر بیش از مقرری‌ای که دارم و پس‌انداز کرده‌ام خرج کنم، والدینم پول بیشتری به من خواهند داد.
آری √خیر
۲- برای من پس‌دادن جنسی که خریده‌ام، به شرطِ داشتن رسید خرید آن، آسان است.
√آری خیر
۳- نوشتن هزینه‌هایی که انجام می‌دهم به من کمک می‌کند بتوانم تراز هزینه‌ها و درآمدم را حفظ کنم.
√آری خیر
۴- هر چه را که دوست داشته باشم، می‌خرم.
آری √خیر
۵- لازم است مطمئن بشوم پولی که دارم هزینه‌هایم را تا آخر هفته پوشش خواهد داد.
√آری خیر
۶- کدام‌یک از وسایل زیر برای نگه‌داشتنِ صورت‌حساب هزینه‌ها مناسب است:
الف) پاکت نامه
ب) پوشه
پ) جعبه کفش
√ ت) همهٔ موارد الف، ب و پ
۷- رسید خریدها را باید تا…
الف) خروج از فروشگاه نگه دارم.
ب) رسیدن به خانه همراهم باشد.
پ) اینکه آن‌ها را در محل مخصوص قرار دهم، نگه دارم.
√ ت) زمانی که کالاهای خریداری‌شده را مورد تأیید قرار بدهم، نگه دارم.
۸- کدام‌یک از گزینه‌های زیر نشان‌دهندۀ رفتار مسئولانه در هزینه‌کردن است:
الف. هزینه‌کردن بیش از آنچه برنامه‌ریزی شده است.
ب. خرید کالایی که به‌نظرم مطلوب می‌آید و در حال حاضر به آن نیاز ندارم.
√ پ. خرید کالایی که در برنامهٔ مالی خود برای آن پولی تخصیص داده‌ام.
ت. خرید کالا از فروشگاه‌های ممتاز.
۹- اگر رسیدی از فروشنده یا فروشگاه دریافت نشده است، چه باید کرد؟
الف. باید صبر کرد تا به خانه رسید و مقدار پول هزینه‌شده را یادداشت کرد.
√ب. باید مقدار پول هزینه‌شده را پیش از خروج از فروشگاه یادداشت کرد.
پ. باید در پایان هفته مقدار پول هزینه‌شده را حدس زد.
ت. باید نسبت به هزینهٔ انجام‌شده بی‌خیال شد.
۱۰- نگه‌داشتن حساب‌ها یا صورت خریدها…
الف. به فرد کمک می‌کند از آنچه هزینه کرده است، مطلع باشد.
ب. به فرد کمک می‌کند طبق برنامه هزینه کند.
پ. فرد را نسبت به هزینه‌کردن مسئول می‌سازد.
√ ت. همه موارد الف، ب و پ
قسمت بعدی این مطلب را در اینجا بخوانید
